Krzyż Legionistów

Krzyż Legionistów w Brzustowie to wyjątkowe miejsce pamięci narodowej, upamiętniające krwawe walki stoczone przez żołnierzy Legionów Polskich w październiku 1914 roku w rejonie wsi Laski i Anielin. Były to jedne z najcięższych bitew Legionów w czasie I wojny światowej, prowadzone pod dowództwem Józefa Piłsudskiego w ramach tzw. kampanii dęblińskiej.

Historia miejsca

Po bitwach z przełomu 22–26 października 1914 roku, polegli legioniści zostali pochowani we wspólnej mogile na piaszczystym wzgórzu w pobliżu Brzustowa. W roku 1933 szczątki bohaterów zostały ekshumowane i uroczyście przeniesione do cmentarza-mauzoleum w Żytkowicach.

Na wzgórzu, gdzie pierwotnie spoczywali, postawiono drewniany krzyż z tablicą upamiętniającą poległych. Miejsce to stało się symbolem pamięci o legionistach, którzy oddali życie w walce o wolność Polski.

Odnowienie i rocznica

W setną rocznicę bitwy – 10 października 2014 roku – odbyła się w Brzustowie rekonstrukcja historyczna, a na dawnym cmentarzu wojennym miała miejsce uroczystość poświęcenia odnowionego krzyża.

U jego podnóża znajduje się kamienna tablica z napisem:

„Na ziemiach tych w dniach 22–26.X.1914 polegli w walce o niepodległość Polski żołnierze J. Piłsudskiego.
WOLNOŚĆ KRZYŻAMI SIĘ MIERZY”

Na drzewcu krzyża umieszczono małą, symboliczną tabliczkę:

„W 100-lecie bitwy Krzyż Legionistów odnowiono staraniem pracowników Nadleśnictwa Zwoleń 10.10.2014”