Dom Gąski i Esterki
Dom Gąski i Esterki
Dom Gąski i Dom Esterki to dwa wyjątkowe, zabytkowe budynki położone przy ulicy Grodzkiej w centrum Radomia, nieopodal miejskiego rynku. Ich wspólna historia, architektura i dzisiejsze funkcje sprawiają, że są one jednymi z najważniejszych punktów na historyczno-kulturalnej mapie miasta.
Historyczne korzenie
Dom Gąski pochodzi z drugiej połowy XVI wieku i jest starszym z dwóch budynków. Jego nazwa wywodzi się od radomskiego mieszczanina Andrzeja Gąski, jednego z właścicieli. Początkowo służył celom mieszkalnym i handlowym, stanowiąc przykład typowej architektury miejskiej epoki renesansu.
Dom Esterki powstał w XVII wieku i według lokalnej tradycji nazwa budynku nawiązuje do legendy o Esterce – żydowskiej ukochanej króla Kazimierza Wielkiego. Choć opowieść ma charakter bardziej romantyczny niż historyczny, silnie wpisała się w kulturę miasta.
Architektura z epoki
Dom Gąski reprezentuje renesansowy styl z późniejszymi przekształceniami. Budynek jest jednopiętrowy, zbudowany z cegły, o skromnej fasadzie i prostych oknach.
Dom Esterki ma elementy późnorenesansowe i barokowe. Wyróżnia się większą bryłą, efektownym portalem wejściowym oraz dekoracyjnymi gzymsami.
Kulturalna rola i współczesne funkcje
Dziś oba budynki należą do Muzeum im. Jacka Malczewskiego i pełnią funkcje wystawiennicze oraz edukacyjne. Mieszczą ekspozycje związane z historią Radomia i regionu, a także sztuką i kulturą. Dzięki licznym wydarzeniom i inicjatywom, są aktywnie wykorzystywane jako przestrzeń spotkań i działań kulturalnych.
Zachowane i odnowione
Dom Gąski i Dom Esterki były wielokrotnie poddawane renowacjom konserwatorskim, podczas których odkryto wiele oryginalnych detali architektonicznych. Prace te pozwoliły nie tylko przywrócić dawny blask, ale także lepiej poznać historię i rozwój obu obiektów.
Dziedzictwo i znaczenie
Stanowią one ważne dziedzictwo kulturowe Radomia, łącząc w sobie wartość historyczną, edukacyjną i turystyczną. Dla mieszkańców są symbolem miejskiej tożsamości, dla turystów – ciekawym świadectwem przeszłości i tradycji mieszczańskich.