Kościoł ewangelicko-augsburski

Świątynia, która pamięta wiele

Kościół Ewangelicko-Augsburski to jeden z najbardziej niezwykłych budynków na turystycznej mapie Radomia. Jego dzisiejsza, klasycyzująca bryła skrywa wielowiekową historię, w której odbijają się nie tylko zmiany architektoniczne, ale również przemiany duchowe, społeczne i polityczne miasta.

Od katolickiej fundacji po wspólnotę luterańską

Początki tego miejsca sięgają drugiej połowy XIV wieku, kiedy istniał tu drewniany kościółek będący filią opactwa benedyktyńskiego w Sieciechowie. W latach 1784–1785 zbudowano w tym miejscu nową, murowaną świątynię katolicką pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Losy budynku zaczęły się jednak gwałtownie zmieniać na początku XIX wieku. W 1802 roku został on przekształcony w wojskowy magazyn, a w 1818 roku adaptowany na teatr miejski. To burzliwy okres w historii Radomia, kiedy funkcje świeckie coraz częściej wypierały sakralne.

Powrót do funkcji religijnej

W 1830 roku świątynia przeszła w ręce gminy ewangelicko-augsburskiej, która należy dziś do diecezji warszawskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce. Był to moment zwrotny – od tego czasu kościół nieprzerwanie pełni funkcje liturgiczne w obrządku luterańskim.

W 1893 roku dokonano gruntownej przebudowy, nadając świątyni obecny wygląd w stylu klasycystycznym. Jednym z najbardziej nietypowych rozwiązań architektonicznych było umieszczenie głównego wejścia od strony wschodniej, gdzie w kościołach katolickich zazwyczaj znajduje się prezbiterium. Prawdopodobnie było to podyktowane praktycznymi względami adaptacyjnymi, ale mogło też symbolicznie podkreślać nową tożsamość miejsca.

Tajemnice fundamentów

Podczas XIX-wiecznych prac odkryto, że kościół stoi na pozostałościach jednej z baszt średniowiecznych murów obronnych Radomia. To unikatowe znalezisko potwierdza, że to miejsce dosłownie „wyrasta” z historii miasta – jest jednym z jej najgłębiej zakorzenionych punktów.

Mikrokosmos historii Radomia

Kościół Ewangelicko-Augsburski to nie tylko obiekt sakralny, ale żywe świadectwo wielowarstwowej historii Radomia. Od średniowiecza przez okres zaborów, teatr i magazyn, aż po dzisiejszą działalność parafii luterańskiej – każda epoka zostawiła tu swój ślad.

Ta świątynia to doskonały punkt na Szlaku Miasta Kazimierzowskiego – miejsce, które prowokuje do refleksji nad tym, jak jedno miejsce może ukazywać ewolucję religii, sztuki, urbanistyki i społecznych potrzeb miasta.